Hervormde kerk

1905
Vernieuwing toren Hervormde kerk,
Buorren 42, Tytsjerk

De Hervormde Kerk aan de hoofdstraat van Tytsjerk is misschien niet de meest markante kerk van de tekentafel van W.C. de Groot. Daarvoor komt eerder de ongeveer gelijktijdig gebouwde gereformeerde kerk in Zwartsluis in aanmerking. Maar het godshuis aan de Buorren is het aanzien meer dan waard.

In de kerkelijke verhoudingen van rond 1900 was het voor een religieuze groepering gebruik om een bouwmeester van gelijke gezindte in te schakelen. Verbazingwekkend is het om te constateren, dat De Groot, zelf doopsgezind en later Nederlands Hervormd, gereformeerden (Noorderkerk in Leeuwarden en Zwartsluis), hervormden (Grote Kerk in Leeuwarden en Tytsjerk) en evangelisch-luthersen (Leeuwarden) tot zijn clièntele kon rekenen. Het vormt een aanwijzing dat De Groot een gewild en gerespecteerd architect was.

De kruiskerk is in twee fasen tot stand gekomen ter plaatse van een voorganger: eerst werd in 1892/'93 het schip vernieuwd, in 1905 volgde de toren. De fasering is door lichte stijlverschillen waarneembaar, maar niet zodanig dat het tot een hybride beeld leidt. De neorenaissance is in alle opzichten dominant, ook in het nog grotendeels gave interieur. Vermoedelijk om eenheid te bewerkstelligen, heeft De Groot in de jongere toren decoratieve elementen van het oudere schip herhaald, zoals het uitkragende metselfries met consoles onder de gootlijst.

De toren trekt de meeste aandacht. Op ooghoogte door de entree met een poort van grijze zandsteen, bekroond door een klein venster met een aedicula. En boven door de samengestelde achtkantige spits, gedekt met leien, en de classicistische kapellen met een klok boven elke torengevel.